Artroskopia to jedna z najważniejszych innowacji w chirurgii w ostatnim stuleciu. Dzięki niej pewne urazy przestały oznaczać dla sportowców koniec kariery. Na czym dokładnie polega artroskopia i kto może z niej skorzystać??

Co to jest artroskopia?

Artroskopia to procedura małoinwazyjna polegająca na wprowadzeniu cienkiej rurki, zwanej artroskopem, do wnętrza stawu przez niewielkie nacięcia w skórze. Obecnie urządzenie posiada kamerę oraz włókna światłowodowe, które przesyłają obraz wnętrza stawu na monitor w czasie rzeczywistym. Początkowo artroskopię wykorzystywano jednak wyłącznie w celach diagnostycznych. Zasady endoskopii stawu kolanowego po raz pierwszy zastosowano w 1918 r., natomiast pierwszą udokumentowaną próbę wizualizacji wnętrza kolana przeprowadzono w Szwajcarii w 1921 r. (https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3117522/).

Dzisiaj artroskopia służy nie tylko do działań chirurgicznych, ale też do wizualizacji stanu:

  • chrząstki stawowej,
  • błony maziowej,
  • więzadeł,
  • mięśni,
  • łąkotek,
  • innych struktur ważnych dla prawidłowego funkcjonowania stawu. ​

Można ją używać w przypadku każdego stawu. Do najważniejszych zalet artroskopii należą:

  • mniejszy ból i obrzęk pooperacyjny niż w technikach otwartych, które wymagają rozległych nacięć i odsłonięcia stawu;
  • szybsze gojenie ran i wcześniejsza rehabilitacja;
  • Sprawny powrót przez pacjentów do pracy i codziennej aktywności;
  • niższy koszt zabiegu;
  • możliwość wykonania w warunkach ambulatoryjnych, co dodatkowo obniża ogólny koszt terapii.

Czy artroskopia to operacja chirurgiczna?

Czy artroskopia to zabieg, czy operacja? Tak naprawdę jedno i drugie, ponieważ rozróżnia się 2 główne typy artroskopii.

  • Artroskopia diagnostyczna ogranicza się do dokładnego obejrzenia wnętrza stawu, oceny stopnia zmian oraz potwierdzenia lub wykluczenia wcześniej postawionej diagnozy.
  • Artroskopia operacyjna obejmuje natomiast przeprowadzenie faktycznego zabiegu leczniczego, np. naprawy, wycięcia uszkodzonych tkanek czy rekonstrukcji.

Kiedy potrzebna jest artroskopia?

Wskazania do artroskopii obejmują szerokie spektrum schorzeń i urazów stawów. Procedura ta jest szczególnie zalecana w przypadkach, gdy pacjent doświadcza przewlekłych dolegliwości stawu, których przyczyna nie jest całkowicie jasna, lub gdy leczenie zachowawcze nie przyniosło oczekiwanych rezultatów.​

Ponadto w przypadku sportowców niektóre operacje otwarte wiążą się z ograniczeniem mobilności, co zazwyczaj oznacza koniec kariery. Tak jest w przypadku zerwania więzadła krzyżowego przedniego (ACL) lub tylnego (PCL). Naprawienie ich artroskopowo umożliwia zarówno profesjonalistom, jak i amatorom powrót do aktywności sprzed urazu. Nic zatem dziwnego, że na całym świecie wykonuje się ok. 2 mln operacji kolana tą metodą rocznie (https://en.wikipedia.org/wiki/Arthroscopy).

Przeciwwskazania do artroskopii

Do bezwzględnych przeciwwskazań artroskopii należą:

  • poważne zaburzenia krzepnięcia krwi,
  • aktywne infekcje skóry w obrębie operowanego stawu,
  • zaawansowana infekcja stawu.​ 

Z kolei do przeciwwskazań względnych można zaliczyć niewyrównane choroby przewlekłe.

Powikłania po artroskopii

Czy artroskopia jest bezpieczna? Tak, ponieważ lekarz wykonuje tylko w niewielkie nacięcia, zwykle ok. 4 mm długości, a znieczulenie ogólne wykonuje się bardzo rzadko. Podobnie jak każdy zabieg chirurgiczny wiąże się jednak z pewnym ryzykiem:

  • infekcje rany lub stawu, co manifestuje się gorączką, dreszczami, nasilającym się bólem oraz obrzękiem;
  • zakrzepowe zapalenie żył głębokich;
  • zator tętnicy płucnej, jeśli pacjent zbyt długo pozostaje nieruchomy;
  • uszkodzenie nerwów prowadzące do zaburzeń czucia lub słabości mięśniowej;
  • porażenie nerwu strzałkowego lub innych nerwów przebiegających w okolicy operowanej;
  • powstanie zrostów łącznotkankowych wewnątrz stawu.​

Co ciekawe, wiele z tych powikłań wynika nie tyle z samego przebiegu zabiegu, ile z awarii narzędzi, braku kompetencji operatora, niewłaściwie wykonanego znieczulenia oraz zlekceważenia rehabilitacji.

Jak przygotować się do zabiegu artroskopii?

Przygotowania do artroskopii warto zacząć od poprawy ogólnego stanu zdrowia, utrzymania wagi oraz, jeśli to możliwe, prehabilitacji. Poza tym przed udaniem się na zabieg warto przygotować mieszkanie na swój powrót.

  • 2 tygodnie przed zabiegiem należy zaprzestać przyjmowania leków zawierających salicylany, ponieważ mogą one zwiększać ryzyko krwawienia, a 7 dni przed – leków rozrzedzających krew.
  • Lekarz na pewno poinformuje Cię też o poście przedoperacyjnym i niezbędnej dokumentacji medycznej.
  • A jak się ubrać na artroskopię? Przede wszystkim zrezygnuj z obciskających ubrań, rajstop i getrów. Wybierz coś, co nie będzie utrudniać krążenia w pobliżu operowanego stawu przed zabiegiem oraz drażnić już po nim. Możesz też spakować luźne szorty i koszulkę na zmianę po operacji. 

Artroskopia – często zadawane pytania

Poniżej znajdziesz kilka dodatkowych wyjaśnień na temat artroskopii.

Czy artroskopia boli?

Artroskopia przeprowadzana nawet w znieczuleniu podpajęczynówkowym nie wiąże się z bólem. Niewielki dyskomfort może pojawić się w trakcie rekonwalescencji.

Artroskopia – ile trwa?

Czas trwania artroskopii zależy od stopnia złożoności zabiegu i waha się od kilkudziesięciu minut do maksymalnie 2 godzin. Cała hospitalizacja trwa zazwyczaj 1-2 dni.

Czego nie wolno robić po artroskopii?

Z jednej strony po artroskopii powinno się unikać intensywnej aktywności fizycznej i działań obciążających staw przez co najmniej kilka tygodni. Z drugiej zaś nie należy pozostawać długo bez ruchu, aby nie doszło do stłoczenia krwi w żyłach.​

Czy po artroskopii można uprawiać sport?

Powrót do sportu po artroskopii zależy od rodzaju zabiegu i jego stopnia złożoności. Pacjent nie powinien sam decydować, po jakim czasie wrócić do takiej aktywności.​

Czy po artroskopii potrzebna jest rehabilitacja?

Tak. Brak odpowiedniej rehabilitacji po artroskopii może prowadzić do sztywności stawu, osłabienia mięśni, nawrotu bólu i ograniczenia zakresu ruchu.

Ile kosztuje artroskopia prywatnie?

Artroskopia jest powszechnie stosowana nie tylko w przypadku sportowców. W Polsce NFZ refunduje wiele zabiegów z wykorzystaniem tej techniki. Główną przeciwnością pozostaje jednak długi czas oczekiwania, w zależności od województwa i złożoności zabiegu. Znacznie szybciej można skorzystać z zabiegu prywatnie, ale należy się wówczas liczyć z dodatkowym wydatkiem, często rzędu nawet kilkudziesięciu złotych.

Artroskopia – podsumowanie

Artroskopia to procedura, która umożliwia precyzyjną diagnostykę i jednoczesne leczenie szerokiej gamy schorzeń stawów, począwszy od urazów więzadeł, aż po uszkodzenia chrząstki. Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia powikłań i szybko wrócić do aktywności, należy dowiedzieć się o niej jak najwięcej, zwłaszcza o tym, co wolno, a czego nie po operacji.

Bibliografia

  1. Robert Treuting, Minimally Invasive Orthopedic Surgery: Arthroscopy, 2000. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3117522/. [dostęp: 17.12.2025].
  2. Wikipedia, Arthroscopy, 2025. https://en.wikipedia.org/wiki/Arthroscopy. [dostęp: 17.12.2025].
  3. David T Felson, Arthroscopy as a Treatment for Knee Osteoarthritis, 2010. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC2818323/. [dostęp: 17.12.2025].
  4. Safa Gursoy, Yigit Umur Cirdi, Muge Kirac, Jorge Chahla, Basics of hip arthroscopy: Step-by-step technique, 2024.https://esskajournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/jeo2.12021. [dostęp: 17.12.2025].
  5. Reed A C Siemieniuk i wsp., Arthroscopic surgery for degenerative knee arthritis and meniscal tears: a clinical practice guideline, 2018. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5867409/. [dostęp: 17.12.2025].
  6. Tobias Stornebrink, Alex B Walinga, Sjoerd AS Stufkens Gino MMJ Kerkhoffs, Wide-Awake Needle Arthroscopy of the Anterior Ankle: A Standardized Approach, 2024. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11056615/. [dostęp: 17.12.2025].