Dla wielu pacjentów endoproteza biodra to inwestycja na długie lata jednak pojawia się pytanie: jak długo zachowuje swoją funkcję? Czy może służyć bez wymiany przez całe życie? Odpowiedź zależy od wielu czynników. Jakich? Dowiedz się więcej!

Ile lat wytrzyma endoproteza biodra?

Nowoczesne protezy biodra charakteryzują się imponującą trwałością. Współczesne dane wskazują, że średnia żywotność endoprotezy stawu biodrowego wynosi od 15 do 25 lat, a ponad 80% implantów działa bezproblemowo przez co najmniej dwie dekady. U pacjentów z nowszymi modelami i dobrze przeprowadzoną rehabilitacją proteza może pozostać sprawna nawet 30 lat.

Tak znacząca poprawa wynika z postępu technologicznego – wprowadzenia trwałych materiałów (ceramika, tytan, wysokogatunkowy polietylen) oraz nowoczesnych metod mocowania. Obecnie coraz częściej stosuje się implanty bezcementowe, które zespalają się z kością, tworząc trwałe połączenie. Dzięki temu ryzyko obluzowania znacząco się zmniejsza.

Rodzaje protez a ich żywotność

Rodzaj zastosowanego implantu w dużej mierze determinuje jego wytrzymałość.

  • Protezy cementowe – stabilizowane przy użyciu specjalnego cementu. Często stosowane u osób starszych, u których gojenie kości jest wolniejsze. Ich średnia trwałość wynosi 15-20 lat.
  • Protezy bezcementowe – mocowane bezpośrednio w kości, z którą zrastają się na przestrzeni miesięcy. Przy odpowiednim użytkowaniu mogą działać 25-30 lat.
  • Protezy hybrydowe – łączą oba rozwiązania i zapewniają bardzo dobrą stabilność oraz długą żywotność.

W ostatnich latach ogromną poprawę przyniosło zastosowanie połączeń ceramika na polietylenie, które wykazują bardzo niskie współczynniki tarcia. Zmniejszenie ilości uwalnianych mikroskopijnych cząstek z powierzchni stykowych ogranicza nie tylko nadmierne zużycie protezy, ale również ryzyko stanu zapalnego.

Nie bez znaczenia pozostaje też technologia osadzania. Nowoczesne protezy pokrywane są powłokami bioaktywnymi, które przyspieszają zrastanie się z kością i zwiększają stabilność. U młodszych pacjentów, u których regeneracja jest szybsza, takie rozwiązania pozwalają na długie, bezproblemowe funkcjonowanie – nawet przy większej aktywności fizycznej.

Co wpływa na żywotność endoprotezy biodra?

Jednak żywotność endoprotezy biodra nie zależy wyłącznie od jej konstrukcji. Duże znaczenie ma sposób, w jaki pacjent dba o staw po operacji. Utrzymywanie prawidłowej wagi, unikanie przeciążeń i regularna kontrola ortopedyczna pozwalają zachować funkcjonalność implantu przez wiele lat.

Jak widać, trwałość protezy biodra jest wynikiem współdziałania kilku elementów – precyzji zabiegu, jakości materiałów i stylu życia pacjenta. Nawet najlepszy implant może się zużyć szybciej, jeśli będzie nadmiernie obciążany. Na długowieczność wpływają między innymi:

  • Aktywność fizyczna – ruch jest wskazany, lecz powinien być umiarkowany. Regularne spacery, pływanie czy rower stacjonarny poprawiają krążenie i wzmacniają mięśnie, natomiast skoki, bieganie i sporty kontaktowe przyspieszają ścieranie powierzchni stawowych,
  • Masa ciała – nadwaga to dodatkowy nacisk na elementy implantu. Redukcja masy nawet o kilka kilogramów zmniejsza obciążenie o tysiące ton w skali roku,
  • Wiek pacjenta – osoby młodsze są bardziej aktywne, dlatego ich protezy częściej zużywają się szybciej, choć jednocześnie kość lepiej zrasta się z implantem,
  • Rodzaj protezy – bezcementowe i hybrydowe wykazują większą trwałość w grupie osób aktywnych, natomiast cementowe sprawdzają się u seniorów,
  • Rehabilitacja i precyzja zabiegu – prawidłowe ułożenie elementów i równowaga mięśniowa po operacji decydują o stabilności i amortyzacji.

Do czynników, które mogą skracać żywotność endoprotezy, zalicza się również osteoporozę, przewlekłe infekcje, palenie papierosów i siedzący tryb życia. Tkanki słabo ukrwione wolniej się regenerują, co sprzyja mikroprzemieszczeniom i obluzowaniu protezy.

Jak dbać o endoprotezę biodra, żeby przedłużyć jej żywotność?

Dbanie o protezę biodra nie oznacza rezygnacji z aktywności, ale jej mądre planowanie. Ruch to jeden z najważniejszych elementów utrzymania sprawnego stawu, jednak musi być dostosowany do jego możliwości. Poniżej kilka wskazówek.

  • Ćwicz regularnie – systematyczność przynosi lepsze efekty niż krótkie okresy intensywnego wysiłku. Ćwiczenia wzmacniające mięśnie nóg, pośladków i tułowia pomagają stabilizować protezę.
  • Unikaj przeciążeń – nie podnoś ciężkich przedmiotów i unikaj nagłych skrętów tułowia. Nawet krótkotrwałe przeciążenie może wywołać mikrouszkodzenia.
  • Dbaj o równowagę – z wiekiem ryzyko upadków rośnie. Ćwiczenia równoważne i trening propriocepcji pozwalają zachować stabilność.
  • Utrzymuj zdrową wagę – każde 10 kg nadwagi to dodatkowe obciążenie równe kilkuset kilogramom nacisku na staw w ciągu dnia.
  • Regularnie kontroluj staw – nawet bez dolegliwości warto odwiedzać ortopedę co 1-2 lata, by ocenić pozycję elementów i stan tkanki kostnej.

Dobrze prowadzona profilaktyka potrafi przedłużyć funkcjonowanie endoprotezy o kilka, a nawet kilkanaście lat!

Objawy zużycia protezy i moment na wymianę

Czy endoproteza się zużywa? Tak, z czasem elementy endoprotezy mogą się ścierać lub rozluźniać. Najczęstsze objawy to narastający ból, uczucie niestabilności, ograniczenie ruchu czy skrócenie nogi. Czasem pojawia się obrzęk lub ciepło w okolicy biodra. W takiej sytuacji konieczna jest konsultacja ortopedyczna i diagnostyka obrazowa.

Wymiana protezy wykonywana jest rzadziej niż dawniej, jednak u części pacjentów staje się nieunikniona po 20-30 latach. Wymiana dotyczy zwykle jednego z elementów – panewki lub trzpienia. Dzięki nowym technikom chirurgicznym zabieg ten jest dziś mniej inwazyjny, a rekonwalescencja krótsza niż wcześniej.

Czy proteza biodra może służyć przez całe życie?

Wielu pacjentów po 60. roku życia korzysta z tej samej endoprotezy aż do końca, bez konieczności wymiany. Dzieje się tak, ponieważ wraz z wiekiem naturalnie maleje intensywność aktywności fizycznej, a tym samym zmniejsza się zużycie mechaniczne elementów. U młodszych osób, bardziej aktywnych zawodowo i sportowo, prawdopodobieństwo wymiany wzrasta, ale nawet w tej grupie implanty wytrzymują średnio dwie dekady.

Warto dodać, że postęp technologiczny nie zwalnia tempa. Implanty nowej generacji, pokrywane powłokami tytanowo-ceramicznymi, są odporniejsze na korozję, a ich konstrukcja lepiej odwzorowuje naturalny ruch stawu. W efekcie coraz więcej pacjentów funkcjonuje z tą samą protezą przez całe dorosłe życie, bez bólu i ograniczeń.

Żywotność endoprotezy stawu biodrowego – podsumowanie

Żywotność endoprotezy biodra zależy od jakości zabiegu, rodzaju implantu i codziennej dbałości o staw. Średni czas użytkowania wynosi 15-25 lat, ale dzięki nowoczesnym materiałom i odpowiedniej profilaktyce protezy coraz częściej działają znacznie dłużej. Umiarkowany ruch, utrzymanie wagi i unikanie przeciążeń to najprostszy sposób, by wydłużyć życie implantu. Współczesne protezy biodra to nie tylko remedium na ból, ale trwałe rozwiązanie, które – przy odpowiednim podejściu – może służyć przez całe życie.

Bibliografia:

  1. https://orthoinfo.aaos.org/en/treatment/total-hip-replacement. [dostęp: 15.10.2025].
  2. https://www.niams.nih.gov/health-topics/hip-replacement-surgery. [dostęp: 15.10.2025].
  3. https://www.cdc.gov/falls/prevention/index.html. [dostęp: 15.10.2025].