Ból miednicy często pojawia się podczas codziennych czynności i sprawia, że chodzenie albo siedzenie staje się prawdziwym wyzwaniem. Dolegliwość dotyka zarówno kobiety, jak i mężczyzn, a jej źródło bywa złożone i wymaga dokładnej diagnozy.

Dlaczego ból miednicy tak często zaskakuje?

Miednica stanowi połączenie kończyn dolnych z kręgosłupem. Tworzy skomplikowany układ kostno-stawowy, który przenosi ciężar ciała i umożliwia chodzenie w pozycji wyprostowanej. W jej wnętrzu znajdują się narządy związane z układem moczowym, rozrodczym oraz pokarmowym. Przyczyn dolegliwości bólowych miednicy należy więc szukać wśród zaburzeń kostno-stawowych, zmian zapalnych w narządach wewnętrznych lub w dysfunkcjach mięśni i więzadeł.

Ból miednicy – objawy

Lekarze dzielą dolegliwości w obrębie miednicy na kilka kategorii, co ułatwia wstępną ocenę intensywności i przewidywanego czasu trwania:

  • Ból ostry – pojawia się gwałtownie, nierzadko w wyniku wypadku lub nagłego stanu zapalnego,
  • Ból przewlekły – utrzymuje się przez kilka miesięcy i bardzo źle wpływa na aktywności życiowe. Wielu pacjentów uskarża się na długotrwały dyskomfort w dole brzucha czy rejonie krzyżowym,
  • Ból przeciążeniowy – częsty u osób pracujących w wymuszonej pozycji ciała lub uprawiających wymagające dyscypliny sportu (np. ból miednicy po bieganiu).

Skąd się bierze ból miednicy? Przyczyny dolegliwości u kobiet i mężczyzn

Odpowiedź na pytanie: „Dlaczego boli miednica?” nie jest prosta – chociażby dlatego, że przyczyny różnią się w zależności od płci.

Ból miednicy u kobiet

Najczęstsze przyczyny bólu miednicy u kobiet to:

  • Schorzenia ginekologiczne (endometrioza, ból miednicy podczas okresu, mięśniaki, torbiele jajników),
  • Ciąża (rozejście spojenia łonowego w III trymestrze, ból związany z rozciąganiem więzadeł – dlatego wiele przyszłych mam szuka sposobów, jak złagodzić ból miednicy w ciąży),
  • Choroby układu moczowego (zapalenie pęcherza, kamica nerkowa),
  • Ból miednicy po stosunku (możliwy w przypadku stanów zapalnych lub nieprawidłowego napięcia mięśni dna miednicy),
  • Zespół jelita drażliwego, zaparcia i inne dolegliwości ze strony układu pokarmowego,
  • Urazy aparatu ruchu (stany zapalne stawów biodrowych, złamania, przeciążenia mięśni).

Ból miednicy u mężczyzn

Przyczyny bólu miednicy u mężczyzn bywają takie same, jak u kobiet (oczywiście oprócz tych związanych z układem rozrodczym). Typowo „męskim” podłożem bólu jest zapalenie i przerost prostaty (ból często promieniuje na okolicę miednicy i krocze).

Jak rozpoznać, że problem tkwi w miednicy?

Najbardziej oczywistym symptomem jest dyskomfort w obrębie kości biodrowych lub podbrzusza. Dodatkowe oznaki to:

  • Ból podczas zmiany pozycji,
  • Kłucie, pieczenie lub sztywność w dole brzucha,
  • Zaburzenia cyklu miesiączkowego, bolesne krwawienia,
  • Promieniowanie bólu w stronę pachwin, dolnego kręgosłupa lub ud.

Ból miednicy – badania i diagnoza

Do jakiego lekarza z bólem miednicy należy się udać? Jeśli nie wiadomo, czy problem ma podłoże ginekologiczne, urologiczne czy ortopedyczne, warto zacząć od internisty lub lekarza rodzinnego. Na podstawie rozmowy i wstępnej oceny stanu zdrowia kieruje on do właściwego specjalisty.  Postępowanie często wymaga współpracy kilku specjalistów, a najważniejsze kroki diagnostyczne to:

  • Wywiad i badanie fizykalne. Lekarz ocenia historię urazów i rozpoznaje wzorce bólu (np. ból miednicy po wysiłku lub ból kości miednicy przy chodzeniu),
  • Analiza krwi i moczu, które mogą wykazać infekcje, stany zapalne albo problemy z gospodarką hormonalną,
  • Badania obrazowe. USG, RTG, tomografia albo rezonans magnetyczny, pozwalają ocenić stan tkanek i kości.

Odpowiedź na pytanie: „Co może oznaczać ból miednicy?” zależy od uzyskanych wyników. Dlatego w zależności od tego, jakie wnioski nasuwają wstępne badania, dalszą diagnostyką i leczeniem zajmuje się ginekolog, urolog, ortopeda lub fizjoterapeuta.

Ból miednicy – metody leczenia

Terapia bólu w miednicy zawsze musi być dopasowana do czynnika wywołującego objawy.

Leczenie farmakologiczne

Przy ostrych bólach kostno-stawowych czy przeciążeniach stosuje się środki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Preparaty rozkurczowe redukują dolegliwości związane z bolesnymi skurczami (np. bolesne miesiączki). W zakażeniach bakteryjnych dróg moczowych niezbędne okazują się antybiotyki, a przy problemach ginekologicznych (choćby w endometriozie) – leki hormonalne.

Leczenie naturalne

Jak sobie poradzić z bólem miednicy domowymi sposobami? Ciepłe okłady często łagodzą napięcie mięśni, ale nie należy ich stosować przy podejrzeniu ostrego stanu zapalnego z gorączką. Pomocy jest również rozsądny odpoczynek, np. unikanie gwałtownych ruchów i długotrwałego wysiłku, zwłaszcza gdy bóle w miednicy nasilają się po bieganiu lub dźwiganiu, oraz bogata w błonnik zdrowa dieta (zapobiega zaparciom zwiększającym ucisk na narządy w obrębie miednicy).

Leczenie chirurgiczne

Zabieg chirurgiczny pozostaje opcją w przypadku schorzeń typu mięśniaki macicy, endometrioza w zaawansowanym stadium, przepuklina pachwinowa czy złamanie kości miednicy. W takich sytuacjach konieczna bywa konsultacja z ginekologiem, urologiem albo ortopedą.

Rehabilitacja i ćwiczenia przy bólu miednicy

Wiele osób odczuwa ulgę dzięki fizjoterapii, zwłaszcza gdy bóle mają związek z napięciem mięśniowym lub nieprawidłowościami w budowie miednicy. Specjaliści uczą poprawnej postawy, wzmacniają mięśnie dna miednicy i wprowadzają techniki relaksacyjne. To szczególnie ważne w ciąży (gdy rosnąca macica zwiększa obciążenie), a także u pacjentów ze schorzeniami kręgosłupa.

Ból miednicy – dodatkowe kwestie

Poniżej odpowiedzi na pytania często zadawane przez pacjentów.

  • Co zrobić na ból miednicy w domu? Odpoczynek, ciepłe okłady i delikatne ćwiczenia mogą pomóc, jeżeli dolegliwość ma łagodny charakter. W razie wątpliwości dobrze skonsultować się z lekarzem.
  • Jakie badania na miednicę warto wykonać? Podstawą jest USG, morfologia krwi i badanie moczu. Przy podejrzeniu złamań albo chorób zwyrodnieniowych wykonuje się RTG lub tomografię, a w trudniejszych przypadkach MRI.
  • Czy ginekolog może leczyć ból miednicy? Jeśli źródło problemu tkwi w chorobach kobiecych, ginekolog nie tylko zdiagnozuje, ale też poprowadzi leczenie.

Ból miednicy – podsumowanie

Ból miednicy wynika z wielu różnych przyczyn. Kompleksowe postępowanie obejmuje diagnostykę, terapię farmakologiczną lub zabieg chirurgiczny, a potem również rehabilitację i modyfikację nawyków. Warto pamiętać o wczesnej konsultacji z lekarzem, ponieważ odkładanie wizyty często pogłębia problem.

Bibliografia

  1. https://www.nhs.uk/conditions/pelvic-pain/. [dostęp: 14.04.2025].
  2. https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/12106-pelvic-pain. [dostęp: 14.04.2025].