EuroMediCare to specjalistyczny szpital z przychodnią, działający od 2002 r. Oferuje nowoczesne metody diagnostyczne i operacyjne, ma cztery sale operacyjne i zapewnia komfortowy pobyt w pokojach z udogodnieniami.
Łokieć golfisty – przyczyny, objawy, leczenie i rehabilitacja
17. 01. 2025
min
Mimo że sport to zdrowie, to jednak wiąże się z ryzykiem kontuzji czy urazów. Niektóre są tak charakterystyczne dla pewnych aktywności, że wzięły od nich nazwę – należy do nich np. łokieć golfisty. Co to za schorzenie? Jak je leczyć? Wyjaśniamy!
Co to jest łokieć golfisty?
Łokieć golfisty, inaczej entezopatia, to dolegliwość związana z uszkodzeniem struktur przyczepów (ścięgna lub więzadła) mięśni zginaczy przedramienia do nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej, co manifestuje się głównie bólem oraz ograniczeniem ruchomości w stawie. Szacuje się, że to schorzenie co roku dotyka ok. 1-3% populacji między 30. a 50. rokiem życia (Stępień, 2023). Oczywiście – nie tylko golfistów.
Czy łokieć tenisisty i golfisty to to samo?
Choć obie dolegliwości mają podobny mechanizm powstawania, to łokieć golfisty a tenisisty różnią się od siebie miejscem występowania bólu i rodzajem zaangażowanych mięśni. Łokieć tenisisty obejmuje stronę zewnętrzną łokcia, z kolei golfisty – jego wewnętrzną stronę.
Łokieć golfisty – przyczyny
Główną przyczyną łokcia golfisty są sumujące się w czasie przeciążenia mięśni zginaczy przedramienia. Kiedy dochodzi do wielokrotnych napięć i rozciągań tych struktur, powstają mikrourazy. Te natomiast prowadzą do powstania w nich stanu zapalnego i degeneracji tkanek.
Poniżej przedstawiono najważniejsze czynniki sprzyjające rozwojowi schorzenia.
- Powtarzalne ruchy zgięcia i nawracania nadgarstka, powszechnie występujące podczas gry w golfa (zwłaszcza przy nieprawidłowej technice zamachu) oraz innych dyscyplinach, takich jak łucznictwo, tenis itp. Podobne ruchy występują też w pracy wymagającej częstego używania narzędzi ręcznych, wbijania, skręcania czy ściskania, np. w stolarstwie, hydraulice oraz podczas długotrwałego pisania na klawiaturze przy nieergonomicznej pozycji nadgarstków.
- Brak rozgrzewki i nieprawidłowa technika ćwiczeń, szczególnie podczas wyciskania sztangi, podciągania czy ćwiczeń siłowych na maszynach.
- Zbyt rzadkie przerwy i niedostateczna regeneracja. Długotrwała praca fizyczna lub praca przy komputerze bez przerw na rozciąganie nadgarstków i przedramion pogłębia stany zapalne mięśni, ponieważ nie mają one czasu na regenerację mikrourazów.
- Nieodpowiednie wyposażenie sportowe lub narzędzia pracy. Brak ergonomicznej klawiatury lub odpowiedniej wiertarki zwiększają obciążenia przyśrodkowego przedramienia.
W dużo mniejszym stopniu do rozwoju dolegliwości przyczyniają predyspozycje genetyczne, zwłóknienia, zwapnienia i zmiany nowotworowe.
Łokieć golfisty – objawy
Gdzie boli przy łokciu golfisty? Na jakie objawy zwrócić uwagę? Na rozwój schorzenia może wskazywać kłujący lub tępy ból nasilający się przy ruchach i zlokalizowany po wewnętrznej stronie stawu łokciowego. Szczególnie daje o sobie znać w trakcie rotacji przedramienia do wewnątrz oraz przy wykonywaniu ruchów zginania nadgarstka lub przy zaciskaniu dłoni. Wraz z nasileniem uszkodzenia zaczyna pojawiać się także w czasie spoczynku i promieniować w kierunku nadgarstka i palców. Pozostałe objawy, które powinny zaniepokoić, to:
- Mniejsza ruchliwość łokcia, nadgarstka i palców, np. trudność przy odkręcaniu słoika (otwartego),
- Tkliwość i sztywność stawu łokciowego,
- Obrzęk, ocieplenie lub zaczerwienienie w okolicy stawu,
- Drętwienie i mrowienie ręki,
- Osłabienie siły mięśniowej.
Badania – jak się diagnozuje i do jakiego lekarza z łokciem golfisty
Do jakiego lekarza z łokciem golfisty należy się udać? Pierwszym krokiem po zauważeniu objawów jest wizyta u ortopedy lub lekarza medycyny sportowej. Diagnoza opiera się na dokładnym wywiadzie lekarskim oraz badaniu fizykalnym. W celu wykluczenia innych patologii (np. uszkodzeń więzadeł czy zapalenia stawów) lekarz może zalecić badanie USG, RTG, a w bardziej złożonych przypadkach – rezonans magnetyczny. Zazwyczaj następnie należy umówić się do fizjoterapeuty.
Łokieć golfisty – test Cozena
W identyfikacji entezopatii przyśrodkowego nadkłykcia pomocny bywa tzw. odwrócony test Cozena przeprowadzany przez specjalistę. Polega na kontrolowanym zginaniu i nawracaniu przedramienia wbrew oporowi.
Łokieć golfisty – leczenie
Jak wyleczyć łokieć golfisty? Najważniejsze elementy terapii to:
- Przede wszystkim odpoczynek i unikanie ruchów nasilających ból. Pomocne w tym są ortezy lub opaski stabilizujące.
- Farmakoterapia oparta na lekach przeciwbólowych, a nie na NLPZ, ponieważ całkowite wyciszenie bólu hamuje proces gojenia. Przy dużym nasileniu dolegliwości lekarz może rozważyć iniekcje sterydowe bądź iniekcje z osocza bogatopłytkowego (PRP), które przyspieszają regenerację ścięgien.
- Fizykoterapia przy pomocy fali uderzeniowej (ESWT), ultradźwięków, laseroterapii, TENS czy krioterapii. Każda z tych metod ma na celu zmniejszenie stanu zapalnego, poprawę ukrwienia oraz przyspieszenie procesów naprawczych.
Łokieć golfisty – rehabilitacja
Ćwiczenia rozciągające i wzmacniające mięśnie zginaczy nadgarstka stanowią trzon terapii. Uczą też prawidłowych wzorców ruchowych, co zapobiega nawrotom schorzenia. Wprowadza się je stopniowo, dostosowując intensywność do aktualnego stanu pacjenta.
Ile leczy się łokieć golfisty?
Ile trwa leczenie? Zazwyczaj proces terapeutyczny zajmuje od kilku tygodni do nawet kilku miesięcy – w zależności od zaawansowania zmian i indywidualnych predyspozycji organizmu. Bez rehabilitacji ból mija samoistnie po ok. 1-1,5 roku (Stępień, 2023).
Do czego prowadzi nieleczony łokieć golfisty?
Zlekceważenie pierwszych objawów może doprowadzić do przewlekłego stanu zapalnego i utrwalenia zmian w ścięgnach, co znacząco ogranicza sprawność. W najcięższych przypadkach konieczne jest leczenie operacyjne polegające m.in. na usunięciu zmienionych patologicznie fragmentów ścięgien i przywróceniu ich prawidłowej struktury.
Podsumowanie
Łokieć golfisty wymaga odpowiedniej diagnostyki i terapii. W początkowych stadiach nierzadko sprawdzają się metody zachowawcze, delikatne ćwiczenia oraz ewentualna modyfikacja trybu życia. Bardzo ważna okazuje się też profilaktyka wtórna, czyli praca nad prawidłową techniką ruchu i regularne przerwy w trakcie aktywności. Pozwala to przywrócić pełną sprawność i uniknąć nawrotów dolegliwości.
Źródła
- Stępień K., Łokieć tenisisty i łokieć golfisty – entezopatie stawu łokciowego, 2023.
https://www.mp.pl/pacjent/ortopedia/choroby-urazy/248223,lokiec-tenisisty-i-lokiec-golfisty-entezopatie-stawu-lokciowego. [dostęp: 20.01.2025] - Ellenbecker T. S., Nirschl R., Renstrom P., Pathophysiology of tendinopathy: A molecular perspective, 2013. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3658379/. [dostęp: 20.01.2025]
- Wawrzyniak A., Najczęstsze nieurazowe przyczyny bólu łokcia, 2024.
https://www.praktyczna-ortopedia.pl/article/najczestsze-nieurazowe-przyczyny-bolu-lokcia. [dostęp: 20.01.2025]
min
Mimo że sport to zdrowie, to jednak wiąże się z ryzykiem kontuzji czy urazów. Niektóre są tak charakterystyczne dla pewnych aktywności, że wzięły od nich nazwę – należy do nich np. łokieć golfisty. Co to za schorzenie? Jak je leczyć? Wyjaśniamy!
Co to jest łokieć golfisty?
Łokieć golfisty, inaczej entezopatia, to dolegliwość związana z uszkodzeniem struktur przyczepów (ścięgna lub więzadła) mięśni zginaczy przedramienia do nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej, co manifestuje się głównie bólem oraz ograniczeniem ruchomości w stawie. Szacuje się, że to schorzenie co roku dotyka ok. 1-3% populacji między 30. a 50. rokiem życia (Stępień, 2023). Oczywiście – nie tylko golfistów.
Czy łokieć tenisisty i golfisty to to samo?
Choć obie dolegliwości mają podobny mechanizm powstawania, to łokieć golfisty a tenisisty różnią się od siebie miejscem występowania bólu i rodzajem zaangażowanych mięśni. Łokieć tenisisty obejmuje stronę zewnętrzną łokcia, z kolei golfisty – jego wewnętrzną stronę.
Łokieć golfisty – przyczyny
Główną przyczyną łokcia golfisty są sumujące się w czasie przeciążenia mięśni zginaczy przedramienia. Kiedy dochodzi do wielokrotnych napięć i rozciągań tych struktur, powstają mikrourazy. Te natomiast prowadzą do powstania w nich stanu zapalnego i degeneracji tkanek.
Poniżej przedstawiono najważniejsze czynniki sprzyjające rozwojowi schorzenia.
- Powtarzalne ruchy zgięcia i nawracania nadgarstka, powszechnie występujące podczas gry w golfa (zwłaszcza przy nieprawidłowej technice zamachu) oraz innych dyscyplinach, takich jak łucznictwo, tenis itp. Podobne ruchy występują też w pracy wymagającej częstego używania narzędzi ręcznych, wbijania, skręcania czy ściskania, np. w stolarstwie, hydraulice oraz podczas długotrwałego pisania na klawiaturze przy nieergonomicznej pozycji nadgarstków.
- Brak rozgrzewki i nieprawidłowa technika ćwiczeń, szczególnie podczas wyciskania sztangi, podciągania czy ćwiczeń siłowych na maszynach.
- Zbyt rzadkie przerwy i niedostateczna regeneracja. Długotrwała praca fizyczna lub praca przy komputerze bez przerw na rozciąganie nadgarstków i przedramion pogłębia stany zapalne mięśni, ponieważ nie mają one czasu na regenerację mikrourazów.
- Nieodpowiednie wyposażenie sportowe lub narzędzia pracy. Brak ergonomicznej klawiatury lub odpowiedniej wiertarki zwiększają obciążenia przyśrodkowego przedramienia.
W dużo mniejszym stopniu do rozwoju dolegliwości przyczyniają predyspozycje genetyczne, zwłóknienia, zwapnienia i zmiany nowotworowe.
Łokieć golfisty – objawy
Gdzie boli przy łokciu golfisty? Na jakie objawy zwrócić uwagę? Na rozwój schorzenia może wskazywać kłujący lub tępy ból nasilający się przy ruchach i zlokalizowany po wewnętrznej stronie stawu łokciowego. Szczególnie daje o sobie znać w trakcie rotacji przedramienia do wewnątrz oraz przy wykonywaniu ruchów zginania nadgarstka lub przy zaciskaniu dłoni. Wraz z nasileniem uszkodzenia zaczyna pojawiać się także w czasie spoczynku i promieniować w kierunku nadgarstka i palców. Pozostałe objawy, które powinny zaniepokoić, to:
- Mniejsza ruchliwość łokcia, nadgarstka i palców, np. trudność przy odkręcaniu słoika (otwartego),
- Tkliwość i sztywność stawu łokciowego,
- Obrzęk, ocieplenie lub zaczerwienienie w okolicy stawu,
- Drętwienie i mrowienie ręki,
- Osłabienie siły mięśniowej.
Badania – jak się diagnozuje i do jakiego lekarza z łokciem golfisty
Do jakiego lekarza z łokciem golfisty należy się udać? Pierwszym krokiem po zauważeniu objawów jest wizyta u ortopedy lub lekarza medycyny sportowej. Diagnoza opiera się na dokładnym wywiadzie lekarskim oraz badaniu fizykalnym. W celu wykluczenia innych patologii (np. uszkodzeń więzadeł czy zapalenia stawów) lekarz może zalecić badanie USG, RTG, a w bardziej złożonych przypadkach – rezonans magnetyczny. Zazwyczaj następnie należy umówić się do fizjoterapeuty.
Łokieć golfisty – test Cozena
W identyfikacji entezopatii przyśrodkowego nadkłykcia pomocny bywa tzw. odwrócony test Cozena przeprowadzany przez specjalistę. Polega na kontrolowanym zginaniu i nawracaniu przedramienia wbrew oporowi.
Łokieć golfisty – leczenie
Jak wyleczyć łokieć golfisty? Najważniejsze elementy terapii to:
- Przede wszystkim odpoczynek i unikanie ruchów nasilających ból. Pomocne w tym są ortezy lub opaski stabilizujące.
- Farmakoterapia oparta na lekach przeciwbólowych, a nie na NLPZ, ponieważ całkowite wyciszenie bólu hamuje proces gojenia. Przy dużym nasileniu dolegliwości lekarz może rozważyć iniekcje sterydowe bądź iniekcje z osocza bogatopłytkowego (PRP), które przyspieszają regenerację ścięgien.
- Fizykoterapia przy pomocy fali uderzeniowej (ESWT), ultradźwięków, laseroterapii, TENS czy krioterapii. Każda z tych metod ma na celu zmniejszenie stanu zapalnego, poprawę ukrwienia oraz przyspieszenie procesów naprawczych.
Łokieć golfisty – rehabilitacja
Ćwiczenia rozciągające i wzmacniające mięśnie zginaczy nadgarstka stanowią trzon terapii. Uczą też prawidłowych wzorców ruchowych, co zapobiega nawrotom schorzenia. Wprowadza się je stopniowo, dostosowując intensywność do aktualnego stanu pacjenta.
Ile leczy się łokieć golfisty?
Ile trwa leczenie? Zazwyczaj proces terapeutyczny zajmuje od kilku tygodni do nawet kilku miesięcy – w zależności od zaawansowania zmian i indywidualnych predyspozycji organizmu. Bez rehabilitacji ból mija samoistnie po ok. 1-1,5 roku (Stępień, 2023).
Do czego prowadzi nieleczony łokieć golfisty?
Zlekceważenie pierwszych objawów może doprowadzić do przewlekłego stanu zapalnego i utrwalenia zmian w ścięgnach, co znacząco ogranicza sprawność. W najcięższych przypadkach konieczne jest leczenie operacyjne polegające m.in. na usunięciu zmienionych patologicznie fragmentów ścięgien i przywróceniu ich prawidłowej struktury.
Podsumowanie
Łokieć golfisty wymaga odpowiedniej diagnostyki i terapii. W początkowych stadiach nierzadko sprawdzają się metody zachowawcze, delikatne ćwiczenia oraz ewentualna modyfikacja trybu życia. Bardzo ważna okazuje się też profilaktyka wtórna, czyli praca nad prawidłową techniką ruchu i regularne przerwy w trakcie aktywności. Pozwala to przywrócić pełną sprawność i uniknąć nawrotów dolegliwości.
Źródła
- Stępień K., Łokieć tenisisty i łokieć golfisty – entezopatie stawu łokciowego, 2023.
https://www.mp.pl/pacjent/ortopedia/choroby-urazy/248223,lokiec-tenisisty-i-lokiec-golfisty-entezopatie-stawu-lokciowego. [dostęp: 20.01.2025] - Ellenbecker T. S., Nirschl R., Renstrom P., Pathophysiology of tendinopathy: A molecular perspective, 2013. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3658379/. [dostęp: 20.01.2025]
- Wawrzyniak A., Najczęstsze nieurazowe przyczyny bólu łokcia, 2024.
https://www.praktyczna-ortopedia.pl/article/najczestsze-nieurazowe-przyczyny-bolu-lokcia. [dostęp: 20.01.2025]
